Bu yaz Avrupa’daki savaştan kaçanların %60’ı Suriye, Afganistan ve Irak’tandı. Mültecilerin yarısından fazlası bu rotayı kullanırken, sığınmacılar Yunanistan, İtalya ve Fransa’da yer buluyor.
Sınırlar ve denizler ötesinden başka ülkelere umutsuzca göç eden yorgun mültecilerden nasıl ekonomik değer yaratılabilir? Örneğin, onlara güvenli bölge sözü veren Almanya? Bu konuyu Reel Ekonomi’de bu hafta işleyeceğiz. Yalnızca 2015 yılında 1,2 milyon iltica başvurusu yapılmıştır.
Google, Sergey Brin olmadan var olmazdı. O bir mülteciydi. Steve Jobs da Suriyeli bir mültecinin oğluydu. İnsanlara yeteneklerine göre çalışma fırsatı verirseniz, geçmişteki başarılarını ve eğitimlerini tanırsanız, onları kendi sisteminize sığdırabilirsiniz.
Çok mu görünüyor? Pek değil… Bu yaz 300.000 başvuru yapıldı, bu da Avrupa’da bir milyon kişi başına 600 sığınma talebine eşdeğer. Ancak, gerçek mülteciler ile ekonomik göçmenler arasında ayrım yapmanın zorluğu göz önüne alındığında, Avrupa’daki iltica kuralları ekonomik karışıklığa neden oluyor. Sığınmacılar bir ülkeye girdiklerinde önce ev sahibi ülke; yiyecek, barınma, eğitim ve sağlık için harcamak zorundalar. Kısa vadede ülke harcamalarını ikiye katlayan bu durum, birçok alanda üretim ve hizmet anlamına geliyor ve ev işçilerini derinden etkiliyor.
Kazanılan ücretler düşebilir, ancak mülteciler sektörde çalışmaya başladıkça enflasyon da düşer. Ülkeler arasındaki farklılıklar göz önüne alındığında, bu iki yıla kadar sürebilir.
Sığınmacılar iş aramaya başladıklarında, ev işçilerinin gerisinde kalıyorlar. Aradaki farkı kapatacak tek bir anahtar kelime var: ‘İstihdamı artırmak’. Bu, mültecileri iş yerlerine yakın yerleşim yerlerinde yaşamaya teşvik etmek, onları eğitmek ve onlara ülkenin dilini öğretmek anlamına geliyor. Başarılı bir ekonomik entegrasyon aynı zamanda ev sahibi ülkenin nüfus olarak büyümesini sağlar ve finansal sürdürülebilirliğe katkıda bulunur.
Bu yaz Avrupa’daki savaştan kaçanların %60’ı Suriye, Afganistan ve Irak’tandı. Sığınmacılar Yunanistan, İtalya ve Fransa’da kendilerine yer bulurken, mültecilerin yarısından fazlası bu yolculuğu tamamlayarak açık sınır politikaları uygulayan Almanya’ya ulaştı. Giovanni Magi, Almanya’nın uzun vadeli bir yatırım atağı olup olmadığını araştırmak için Almanya’dan bildiriyor:
SAP Nasser ve Mohanad gibi Alman teknoloji devlerinin büyük başarısı, Nasser ve Mohanad gibi mültecileri şirketlerine yerleştirebilmelerinde saklı. Küçük adımlarla başlayan staj politikaları bu tür açık şirketlere büyük ivme kazandırıyor.
SAP Stajyeri Nasır Atıf, yaşadıklarını şöyle anlattı:
“Önümüze çıkan ilk engel Almanca… Belli bir seviyeye gelene kadar dil dersi almamız gerekiyor, o zaman kültürel farklılık sorunu var, farklı olmayan ne?”
Bir diğer SAP Stajyeri Mohanad Alfar, ülkeler arasındaki farklılıklara dikkat çekiyor:
“Ülkemde bir seramik fabrikasının pazarlama bölümündeydim. Açıkçası aynı işi yaptığımızı sanıyordum ama buradaki düzen bizim yaptığımızdan birkaç ışık yılı uzakta. Öğrenecek çok şey var!”
SAP Genel Müdür Uli Joos, kültürel farklılıkların önemli olmadığını vurguladı:
“Nereden gelirlerse gelsinler, ister mülteciler olsunlar, doğru yetenekleri bulmak bizim için önemli. Yani belirli bir ülkede ve değerlerde yetenek aramıyoruz”.
Almanya milyonlarca açık pozisyon için yetenek arıyor. 685.000 kişiyi istihdam eden farklı branş, özel beceriler gerektiriyor. Suriye’den bir sığınmacı olan Hussain, Berlin’de mülteci işsizlik merkezini kurduğunda, diplomaları gerekli niteliklere uyan insanlar buluyordu.
MigrantHire’ın kurucusu Hussein Shaker:
“Başlangıçta LinkedIn olarak çalıştık. İş fırsatları adayların becerileriyle eşleşirse, örtüşüyorlardı. Ama şimdi şantiye olarak hizmet veriyoruz. İşçi arayan firmalarla iletişime geçiyoruz ve adaylar doğrudan yetkili kuruma başvurabiliyor” dedi.
euronews muhabiri Giovanni Magi:
“Bir yılda bir milyondan fazla mülteci Almanya’ya geldi. Bunların 21.400’ü iş bulurken, sadece yüz kadarı 30 büyük şirkete yerleştirildi. Bu küçük grup, önümüzdeki yıllarda herhangi bir ekonomik etki veya birkaç milyon birimlik iyileştirme üretmeyecek”.
Sığınmacıların gelişi büyük bir fatura oluşturuyor. Bu miktar bugün yaklaşık 10 milyar Euro’dan 2020’de 20 milyar Euro’ya çıkacak. Bu miktarı ödemek için devletin yılda 6 milyar Euro toplaması gerekiyor. 2015 yılı bütçe fazlası zaten önümüzdeki iki yıl için gelirlerle karşılandı. Harcamaların ölçeği göz önüne alındığında, büyük şirketler daha etkili mülteci politikaları talep ediyor.
Arbeitgeber yöneticisi Stefan Küpper gelecek planları hakkında şunları söyledi: “Artık çeşitli program ve girişimlerde başarılı sonuçlar almamız, en iyileri öne çıkarmamız ve yetenekleri keşfetmemiz gerekiyor.”
Avrupa’nın en hızlı yaşlanan ülkelerinden birinde çalışma çağındaki mültecilerin istihdamını artırmak, ekonomik entegrasyonun altın anahtarı!
Uzun vadeli Almanya örneğine bakıldığında, Ian Goldin’in açıklayabileceği pek çok soru akla geliyor. Çünkü hem mülteciler alanında uzman hem de yeni kitabı ‘Age of Discovery’ ile yazar ve aynı zamanda Oxford Üniversitesi bünyesindeki Oxford Martin Okulu Vakfı’nın kurucusu…
euronews: Ian, Almanya örneğinden ve mültecilerden bahsederken genellikle maliyet kelimesini kullanırız. Almanlar bunun uzun vadeli bir yatırım olduğundan nasıl bu kadar eminler?
Ian Goldin: Gerçekte, bu hem kısa vadeli hem de uzun vadeli bir yatırımdır. Mülteciler, normalde yılda yalnızca %0,2 oranında büyüyen Alman ekonomisine kısa vadede dinamizm katıyor. Uzun vadede dünyanın en düşük doğurganlık oranlarına sahip olan Almanya’nın genç iş gücünü ekonomisine kazandıracağı hesaplanıyor.”
euronews: Peki ya hep bahsedilen deneysel sonuçlar?
Ian Goldin: “Google, Sergey Brin olmadan var olamazdı. O bir mülteciydi. Steve Jobs da Suriyeli bir mültecinin oğluydu. İnsanlara yeteneklerine göre çalışma fırsatı verirseniz, geçmişteki başarılarını ve eğitimlerini tanırsanız, onları kendi sisteminize sığdırabilirsiniz. Onları iş piyasasına girmeleri için teşvik etmelisiniz. Onlar için mesleği öğrenmek, çalışmak, barınmak çok önemlidir. Mülteciler arasındaki güce bağımlılık oranları Alman nüfusuna göre daha düşüktür, bu tür ülkeler mültecileri kendi kültürlerine kolayca entegre edebilirler. Ancak mültecilerin çalışmasına izin vermeyen ülkeler bu mültecileri şehir dışına atıyor, işsiz bırakıyor ki bu daha büyük bir sorun yaratıyor.”
euronews: “Yerel işçilerin ve çalışmalarının kendilerini tehdit altında hissetmemeleri için ekonomik olarak ne yapılabilir? “
Ian Goldin: “Evet, bu durumu siyasi olarak gözlemliyoruz. Dışlamanın nedeni budur. Almanya’da işçi sınıfının neredeyse tamamı çalışıyor ve küçük bir kısmı işsiz ama ülkenizde işsizlik oranları yüksekse bu korku yaşanıyor. İsveç’in açıkladığı ve yüksek sesle yaptığı gibi… Sığınmacılara yerel halkın yapmak istemediği işler verildiği biliniyor. Buradaki örneği Doğu Avrupa ile karşılaştırırsak, bazı iş kollarında çok büyük bir insan gücü açığı olması da ilginçtir.
euronews: “Peki sığınmacılar, ev sahibi ülkenin vatandaşlarının kalplerine nasıl davranıyor?”
Ian Goldin: “Yeni vatanlarının dilini öğrenmeleri, yeteneklerini geliştirme çabaları, kendi ülkelerinin yasalarına bağlılıkları ve saygıları bu konuda yardımcı olacaktır. Mültecilerin çoğu yeteneklerinin çok altında işler yapıyor. Ancak bu durumu kabullenmeniz biraz zaman alacaktır. Ev sahibi ülkeler tarafından kabul edilmesi zor ve zaman alıcı olabilir. Normalleşme adına iki taraf için de 4-5 yıldan bahsediyorum. Doğal olarak, ev sahibi ülkenin vatandaşlarına çok iş düşmektedir”.
